Menno Spaan over de EFGF

Het boek 'Van indammen tot laten stromen' van Menno Spaan, dat een aantal jaren geleden uitkwam, gaat over het thema van de IWA Resource Recovery Conference 2025 namelijk 'From novel concepts tot new business'. Een mooi moment om hem een aantal vragen te stellen over dit onderwerp. 

Je hebt het boek ‘Van indammen tot laten stromen’ geschreven. Dit gaat over het thema van de IWA: Hoe kom je van idee naar business? Je hebt de EFGF als inspiratiebron gebruikt. Waarom de EFGF?

'De EFGF is internationaal een uniek initiatief. Waterschappen die op deze manier samenwerken, dan kan alleen in Nederland. Het samenwerken zit ons in het bloed. Met elkaar zorgen dat we geen natte voeten krijgen is de basis van ons land en zit diep verankerd in onze cultuur. Waar je in andere landen de leider moet volgen, moet je in Nederland vooral opletten dat iedereen goed meedoet, want als één iemand dat niet doet, dan hebben we een lek in de dijk. Het mooie is dat met de EFGF die samenwerking beklonken is en dat er experimenteerruimte ontstaat voor concrete initiatieven. Die is er vaak onvoldoende in het primaire proces. We zijn bezig met het hier en nu, en dat eet altijd innovaties voor de langere termijn op. De EFGF biedt de mogelijkheid om initiatieven buiten het primaire proces door te ontwikkelen zonder het contact te verliezen met de praktijk.'

Onderscheidt het ontwikkelingspad van de EFGF zich ten opzichte van andere ontwikkeltrajecten? En zo ja hoe?

'De aard en het karakter van de waterschappen maakt dat de EFGF een passende manier van werken is. Wat mij opvalt is het lef om echt te investeren en geld vrij te maken voor initiatieven. Dat gebeurt niet in andere publieke organisaties die ook sterk decentraal zijn georganiseerd. Petje af!'

Wat zou je de waterschappen adviseren om de vermarkting van waardevolle herwinbare stoffen te versnellen?

'De 'triple helix' is cruciaal: werk samen met het bedrijfsleven en met de wetenschap. Dan kunnen er mooie dingen gebeuren. Wat mij echter opvalt is dat het opschalen bij de EFGF achterblijft. Waarom wordt bioplastic in Nederland nog niet grootschalig toegepast? Uiteindelijk moet de markt aan de slag en daar heb je beperkt invloed op. Mijn tip zou zijn: werk samen met andere publieke organisaties. Laat gemeenten bioplastics in aanbestedingen opnemen zodat je de markt een launching partner biedt. Soms is een oplossing dichterbij dan je denkt. De gemeente Molenlanden heeft een nieuw soort biologisch afbreekbare koffiebekers van een lokale ondernemer ingekocht. Dat is een win win.'

Het volgende boek komt er alweer aan. Waar gaat die over?

'In mijn eerste boek beschrijf ik zestien succescasussen waaronder een aantal producten van de EFGF. en beschrijf ik wat je kunt doen om innovatie binnen de overheid tot stand te brengen. In het nieuwe boek diep ik dat verder uit door specifiek te schrijven voor medewerkers, leidinggevenden, maar bijvoorbeeld ook de innovatieafdeling en politiek bestuurders. Hoe kun je vanuit jouw rol bijdragen aan vernieuwing? Iets dat mij nu bijvoorbeeld opvalt is dat medewerkers als innovatoren in de overheid vaak een beetje outsiders zijn die een overkoepelende blik hebben. Het zijn ook mensen die meestal vroegtijdig in hun carrière in aanraking komen met de pers en weten hoe het is om de spotlights te staan, terwijl ze zelf liever achter de schermen werken. Dat profiel van vernieuwers in de overheid is veel scherper dan ik had voorzien. Medewerkers die zich erin herkennen kunnen gerichter en overtuigder aan de slag, maar we kunnen medewerkers ook gerichter werven en opleiden.'

IWA Resource Recovery conferentie 2025

'Van nieuwe concepten naar business'. Dat is het thema van de IWA Resource Recovery conferentie die van 19 tot 23 mei wordt gehouden in Leeuwarden. Wees erbij, want er zijn 160 boeiende prestentaties en veel aandacht voor Young Water Professionals. De inschrijving voor dit congres is nu geopend. Registreren kan via de button.